logo my life
  • My-Life
  • Psychoterapia
    • Psychoterapia indywidualna
    • Terapia małżeńska/par
    • Terapia Simontona
  • Psychosomatyka
    • Choroby psychosomatyczne
  • Hipnoza i hipnoterapia
    • Nerwice
    • Odchudzanie
    • Uzależnienia
    • Depresja
    • Fobie
    • Lęki
  • Coaching
  • Blog
  • Kontakt
zaburzenia osobowości od dziecka

Czym są zaburzenia osobowości i czy można je leczyć psychoterapią?

8 lutego 2017gogler

Zaburzenia osobowości to jeden z najbardziej pejoratywnych terminów wnoszonych przez Międzynarodową Klasyfikację Zaburzeń i Chorób Psychicznych ICD-10, coś czego nikt nie chce mieć, co budzi negatywny oddźwięk. Wszystko to wynika przede wszystkim stąd, iż uznajemy osobowość za stosunkowo trwały konstrukt.

Zatem stwierdzenie zaburzenia osobowości brzmi niejako jak wyrok, bo jak się wydaje zmienić ich nie można. Wiedza specjalistyczna przeczy tej tezie, aczkolwiek nie to w niniejszym artykule stanowi wątek wiodący.

Zaburzenia osobowości kilka dekad temu

Niegdyś, jeszcze za czasów znanego polskiego psychiatry, Antoniego Kępińskiego, bezwzględnie wszystkie zaburzenia osobowości nazywane były psychopatią. Nie kojarzono ich wówczas, tak jak nieco później, z antyspołecznymi tendencjami, a najzwyklej z każdą formą zachowania, które udało się ująć w kliniczne ramy. Osoby z zaburzoną osobowością były jednak odmieńcami zarówno w oczach psychiatrów, jak i społeczeństwa.

Nie poddawały się terapii, wywierały negatywny wpływ na innych, nie było na nie lekarstwa – i jest tak do dzisiaj.

Z czasem jednak, wraz z rozwojem nauki, zaburzenia osobowości zyskały nową twarz, a aktualnie właściwie nie budzą już tylu kontrowersji i emocji co dawniej, a ma to wiele wspólnego z generalnym wzrostem tolerancji w społeczeństwie i znacząco wyższą akceptacją odmienności, niż dawniej.

Istota zagadnienia

To jednak dygresja, bowiem w rozumieniu klinicznym, zaburzenia osobowości nie stanowią żadnej odmienności i można by z pewnością podać za tym twierdzeniem wiele argumentów, lecz wystarczy jeden – najzwyklej, zbyt wielu ludzi zaburzenia osobowości ma. Spotykamy ich na co dzień: w pracy, w sklepie, wśród sąsiadów, rodziny, i zupełnie nie zdajemy sobie sprawy, iż ich „charakter” to niezupełnie coś, co wyróżnia ich spośród innych.

Nie zamierzam jednak w tym miejscu etykietować, wręcz przeciwnie, chcę wyjaśnić czym w rzeczywistości są zaburzenia osobowości. Wyjaśnić, iż nic to niezwykłego i nic gorszącego, a też nic, co należałoby w większości przypadków leczyć. Zanim jednak przejdę do tego wątku, należy zaprezentować rodzaje zaburzeń osobowości.

Rodzaje zaburzeń osobowości

W stosowanej w codziennej pracy przez specjalistów z zakresu zdrowia psychicznego ICD-10, wyróżnia się następujące zaburzenia osobowości:

  • paranoiczna – która cechuje nadmierna lękliwość powiązana z różnego typu podejrzeniami wobec innych ludzi,
  • schizoidalna – cechująca się zamknięciem w sobie, trudnościami w kontaktach społecznych, lecz nie przez wstydliwość, nieśmiałość etc., a brak potrzeb wchodzenie w interakcję z innymi ludźmi,
  • dyssocjalna – niegdyś nazywana psychopatią, zaburzeniem antysocjalnym lub asocjalnym, aczkolwiek nadal zawierająca w sobie te co dawniej cechy: nieliczenia się z innymi, wykorzystywania ich, przedmiotowego traktowania etc.
  • chwiejna emocjonalnie (borderline) – najcięższa postać zaburzeń osobowości, w których mają miejsce okresy dekompensacji wraz z ujawniającymi się wówczas omamami i urojeniami, stąd ich nazwa „borderline”, co oznacza „z pogranicza nerwicy i psychozy”,
  • histrioniczna – klasyczne zaburzenia osobowości sprowadzające się w obrazie do: wysokiego stopnia teatralności w zachowaniu, chęci zwracania na siebie uwagi, prowokacji seksualnych i innych zachowań,
  • anankastyczna – która w najprostszym ujęciu stanowi zespół cech charakteryzujących się silnym komponentem natrętnym i kompulsywnym, a także sztywnością, niechęcią do zmian i wieloma więcej cechami,
  • lękliwa (unikająca) – w której lęki dotyczą głównie relacji i kontaktów społecznych, a ich skutkiem jest unikanie konfrontacji z innymi przy jednoczesnym przeżywaniu dyskomfortu psychicznego z powodu własnej niekompetencji w tym zakresie i chęcią zmiany tego stanu rzeczy,
  • zależna – w której występuje brak tolerancji dla samodzielnej egzystencji i silna potrzeba pozostawania pod opieką, lęk przed porzuceniem, popełnieniem błędu, sprowadzające jej działania do dużej bierności i niechęci do podejmowania samodzielnych decyzji.

Skąd się biorą zaburzenia osobowości?

Jak już pisałem, w rozumieniu klinicznym zaburzenia osobowości nie stanowią żadnej odmienności, a także zbyt wielu ludzi je ma.

Należy to wyjaśnić, a zaprowadzi do tego pewien paradoks.

Otóż twierdzenie, że zaburzenia osobowości zaburzeniami nie są wywodzi się wprost z głębokiego rozumienia psychopatologii i znajomości psychologii rozwojowej człowieka. Można więc zadać pytanie: czemu przy takim rozumieniu, coś takiego jak zaburzenia osobowości istnieje nadal w psychiatrycznej klasyfikacji chorób? Na to pytanie jednak nie odpowiem.

Wyjaśniając więc naturę zaburzeń osobowości należy zwrócić uwagę na podstawowy fakt, iż bezwzględnie wszystkie cechy, które składają się na syndromy (zespoły cech), a opisuje się z ich pomocą zaburzenia osobowości, stanowią jednocześnie cechy, które w różnym układzie występują u każdego człowieka. Ponadto i ponownie – bezwzględnie, każdy czytelnik studiujący ICD-10 zauważy, że wiele spośród opisywanych tam cech posiada on sam i znane mu osoby.

Umowne pojęcia

Jest tak, gdyż zaburzenia osobowości są umownym, sztucznym tworem i cechy tam sklasyfikowane są tymi normalnymi, aczkolwiek dopiero ich odpowiedni zespół i nasilenie zachowań tworzy zaburzenie.

Zatem „ludzie normalni” różnią się od tych z zaburzeniami osobowości jedynie tym, iż układ tych samych cech jest u nich w większym stopniu przypadkowy i nie spełnia pewnych opisanych kryteriów.

Wszystko to natomiast ma swoją genezę w dzieciństwie każdego człowieka, o czym wiemy już od ponad stu lat, i fakcie, iż wszyscy ludzie przechodzą przez te same fazy rozwojowe, w czasie których napotykają na te same problemy, ograniczenia, maja te same potrzeby i podobne doświadczenia.

W tym momencie odnajduje się przyczynę zaburzeń osobowości.

Wspólne cechy przy zaburzeniach osobowości

Otóż wspólne dla wszystkich ludzi cechy, w różnych okresach rozwojowych mogą ulegać pewnym wypaczeniom. Prowadzić do tego może przykładowe zaniedbanie. Dziecko zaniedbywane na dłuższej przestrzeni czasu, tj. na przykład nie przytulane chociaż karmione właściwie, zawsze czyściutkie i ładnie ubrane, na skutek braku bliskości cielesnej może się wycofać emocjonalnie, a w przyszłości może cierpieć na zaburzenia schizoidalne.

Rzecz oczywiście upraszczam, lecz po to by wyrażać się jak najbardziej jasno.

To doświadczenia z dzieciństwa tworzą cechy osobowości. Jej zaburzenia powstają wtedy, gdy podczas przechodzenia przez wspólne dla wszystkich ludzi okresy rozwojowe wydarza się coś, co nie powinno mieć miejsca z racji wiedzy jaką mamy o warunkach prawidłowego rozwoju psychicznego dziecka.

Więcej o zaburzeniach osobowości

Zaburzenia osobowości nie tylko są zatem syndromem określonych cech, lecz również „opisują” historię życia pacjenta. Nierzadko ich rodzaj służy specjalistom do lepszego poznania doświadczeń na linii życia i genezy zaburzeń, na które cierpi.

I już na zakończenie wspomnę, iż osobowość poddaje się modyfikacjom. Nie jest czymś niezmiennym, trwałym, aczkolwiek zmianom poddaje się z niezwykłym oporem. W psychoterapii można jednak tego dokonać, lecz należy liczyć się z tym, iż zmiany takie zachodzą bardzo powoli, bo też trudno oczekiwać by coś, co tworzyło się całymi latami uległo transformacji na skutek kilkumiesięcznych zabiegów.

Potrzeba na to znacznie więcej czasu.

Gabinet Psychoterapii i Hipnozy My Life Rzeszów

Jerzy Pawlik

ul. Marszałkowska 9

35-215 Rzeszów

881 600 555

Porady psychoterapeuty

  • Czy to już choroba alkoholowa? – Rozpoznaj pierwsze objawy
    alkoholizm leczenie hipnozą
  • Hipnoza w walce z otyłością
    Hipnoza na odchudzanie
  • Czym zajmują się psychoterapeuci?
    psychoterapeuta w pracy
  • Psychoterapia depresji – rodzaje terapii
    Psychoterapia depresji
  • Śnieg optyczny: wszystko o leczeniu
    oczy kobiety hipnoza

Umów wizytę

Jesteś zainteresowany wizytą? Chcesz sprawdzić aktualne terminy? Interesuje Cię cennik?

Sprawdź

Dane kontaktowe

ul. Marszałkowska 9,
35-215 Rzeszów

881 600 555

Zobacz także

Facebook
Copyright gogler.pl 2020
Ta strona wykorzystuje pliki cookies, aby poprawić Państwa doświadczenia jako użytkowników. Korzystając z tej strony, wyrażają Państwo zgodę na zamieszczanie plików cookies na Państwa urządzeniu końcowym. Akceptuję więcej
Polityka plików cookies

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary
Always Enabled

Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.

Non-necessary

Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.