Spis treści
- Nurt poznawczo-behawioralny
- Nurt interpersonalny
- Nurt psychoanalityczny
- Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi
Depresja dotyka osób w różnym wieku, kobiet i mężczyzn – niezależnie od statusu społecznoekonomicznego. Ta współczesna choroba cywilizacyjna wynika z różnych czynników – wewnętrznych, takich jak niskie poczucie własnej wartości, kłopoty w nawiązywaniu bliskich relacji, oraz – środowiskowych, zewnętrznych, na przykład utraty pracy, czy anomalii rodzinnych. Poniżej przedstawiamy pokrótce rodzaje psychoterapii depresji i ich charakterystykę.
Nurt poznawczo-behawioralny
Zgodnie z założeniami psychologii poznawczo-behawioralnej, psychoterapia depresji powinna skupiać się na pracy nad tym, w jaki sposób pacjent interpretuje życiowe sytuacje, które (w jego indywidualnej ocenie) doprowadziły do depresji. Terapeuci praktykujący ów nurt uważają, że negatywne myśli prowadzą do demobilizacji, nadmiernej krytyki własnej osoby, utraty poczucia sprawczości. Destrukcja, której skutkiem jest depresja, ma początek w ludzkim umyśle, a zadanie, jakie stawia się przed chorym to racjonalizacja dotychczasowych ocen oraz przedefiniowanie negatywnych stanów umysłowych w racjonalne myśli.
Nurt interpersonalny
Jego głównym założeniem jest upatrywanie przyczyn depresji w przyczynach środowiskowych, związanych z otoczeniem i pozostałymi jednostkami. Podczas psychoterapii depresji prowadzonej w nurcie interpersonalnym pacjent definiuje własne więzi emocjonalne z innymi, a także:
- konflikty emocjonalne z członkami rodziny, na przykład dziećmi, rodzicami, partnerem, czy współpracownikami;
- własne role społeczne, czyli postawę wobec oczekiwań bliskich bądź oczekiwań w środowisku zawodowym, a także w szerszych kręgach społecznych;
- własny stan po traumatycznym wydarzeniu, na przykład stracie bliskiej osoby;
- poziom deficytów interpersonalnych – kiedy pacjentowi doskwiera samotność, żyje w odosobnieniu, nie korzysta ze społecznych form wsparcia, owe deficyty mogą prowadzić do depresji.
Odnalezienie czynników społecznych powodujących depresję oraz właściwa praca nad ich zmianą to podstawa psychoterapii interpersonalnej.
Nurt psychoanalityczny
Psychoanaliza to metoda długoterminowa, wymagająca dużych nakładów czasowych, dlatego w krytycznych stanach depresyjnych, kiedy potrzebne jest zdecydowane działanie, wybiera się inne nurty. Autorzy (na przykład Sigmunt Freud, Michael Alan Taylor, Max Fink) opisujący psychoanalizę jako formę leczenia depresji podkreślają, że pacjent zmagający się z chorobą jest autoagresywny, ma obniżoną samoocenę, oskarża siebie o własne problemy. Może to prowadzić nawet do samobójstwa. Przyczyn takiego stanu rzeczy upatruje się w doświadczeniach z dzieciństwa, na przykład doświadczeniem straty, odrzucenia, cierpienia. Metody psychoterapii depresji opartej na psychoanalizie zależą od konkretnego przypadku, w dużym uproszeniu polegają na poszukiwaniu przyczyn depresji przez uświadomieniu pacjentowi powodów jego aktualnego stanu umysłowego. Spore znaczenie mają tutaj przeżycia emocjonalne podczas terapii oraz przekucie urojeń w racjonalne myśli.
W zależności od stanu pacjenta leczenie depresji może przebiegać bardzo różnie. Lekkie stany ustępują już po kilkunastu sesjach terapeutycznych, w stanach ostrych konieczna jest wieloletnia psychoterapia depresji, wspierana farmaceutykami.
Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi
Co to jest terapia poznawczo-behawioralna?
Terapia ta polega na zmianie sposobu myślenia i reakcji pacjenta na różne życiowe sytuacje, które przyczyniły się do depresji.
Jakie są cechy terapii interpersonalnej?
Skupia się na związkach społecznych pacjenta oraz analizie konfliktów emocjonalnych, które mogą być źródłem depresji.
Na czym polega terapia psychoanalityczna?
Oparta na długotrwałej analizie przeżyć z dzieciństwa, które mogą wpływać na aktualny stan pacjenta.
Jakie są główne cele psychoterapii depresji?
Zmienienie negatywnych myśli i postaw oraz lepsze zarządzanie emocjami i relacjami.
Kiedy potrzebna jest długoterminowa terapia?
W ciężkich przypadkach depresji, gdy szybka interwencja nie przynosi efektów, konieczna jest długotrwała terapia wspomagana lekami.