Niektóre choroby skóry zalicza się do tzw. psychogennych. Oznacza to, że u ich podłoża tkwią problemy natury emocjonalnej lub przyczyniają się one do uruchomienia pewnych objawów, stanowią czynnik spustowy. Stąd też w leczeniu chorób skóry coraz częściej wdraża się psychoterapię.
Aktualnie coraz częściej stosuje się pojęcie „psychodermatologii”, które wskazuje na dużą rolę psychiki w powstawaniu tychże chorób. Oszacowano nawet, że aż 40% pacjentów zgłaszających się do dermatologów ma problemy emocjonalne, które wymagają udzielenia pomocy psychologicznej, a miałoby to znacznie dla powodzenia w leczeniu schorzenia dermatologicznego. Nie ma aktualnie wątpliwości, iż psychika odgrywa znacząca rolę w tworzeniu się niektórych chorób skóry.
Rodzaje psychogennych chorób skóry
Nie ma też wątpliwości, iż poniżej wymienione choroby skóry są w dużym stopniu zależne od stanu psychicznego. Należą do nich:
- pokrzywka – drobna wysypka, stosunkowo pospolita, mechanizm psychogenny nie jest znany, lecz w badaniach obserwuje się zależność jej powstawania ze stanem psychicznym,
- łuszczyca – choroba od dawna uważana za psychogenną, w badaniach obserwuje się ścisły związek rozległości objawów na skórze, szczególnie w miejscach odsłoniętych, ze stanem psychicznym,
- egzema – w której dowiedziono, że stres ma znaczenie w jej etiologii,
- trądzik – wiązany z trudnościami emocjonalnymi wieku dojrzewania,
- łojotokowe zapalenie skóry – które skojarzone jest ze stresem, szczególnie przewlekłym, gdyż obniża on ogólną odporność organizmu,
- atopowe zapalenie skóry – w którym stres nasila objawy choroby,
- łysienie plackowate – w którym podobnie jak w innych przypadkach, stan psychiczny obniża ogólną odporność przyczyniając się do rozwoju choroby,
- czerwienienie się psychogenne – jak sama nazwa wskazuje jest to typowa przypadłość ściśle uwarunkowana przeżywanymi emocjami,
- oraz świąd – bezsprzecznie uznawany przez dermatologów za zaburzenie ściśle psychogenne, które właściwie nie powstaje bez udziału psychiki.
Psychoterapia w leczeniu chorób skóry
Wobec etiologii większości chorób skóry, w których psychika albo odgrywa znaczenie decydujące, albo też wzmacnia objawy choroby, psychoterapia w leczeniu chorób skóry uznana została za jedną z wiodących metod, a w niektórych przypadkach – szczególnie świądu, za podstawową.
Psychoterapia chorób skóry ma na celu odkrycie wewnętrznych konfliktów, problemów emocjonalnych i redukcję wszelkiego typu stresów, które mogą przyczyniać się do rozwoju, trwania, czy nawet postępu wielu chorób. Zwykle nie ma ona charakteru krótkoterminowego i pacjent musi poświęcić długi okres czasu na wyleczenie się, które również nie zawsze przynosi rezultaty. Należy być tego świadomym, gdyż chociaż bezsprzecznie można stwierdzić, że skóra z psychiką jest ściśle powiązana już od urodzenia, gdyż układ nerwowy i skóra tworzą się z tego samego elementu, ekodermy – pierwszego listka zarodkowego, to ich związek i wzajemny wpływ jest dzisiaj zbyt słabo poznany.