Psychoterapia powstała ponad 100 lat temu w celu leczenia nerwic. Od tamtej pory jest uznaną i stale rozwijaną metodą, czasem wiodącą, a czasem wspomagającą, leczenia bardzo wielu stanów i zaburzeń psychicznych, ale także psychosomatycznych oraz medycznych – o czym świadczy wiele jej odłamów stosowanych w udzielaniu pomocy w onkologii, dermatologii czy geriatrii.
Psychoterapeuci kształceni są podyplomowo, zatem muszą być specjalistami w jakiejś dziedzinie, a najczęściej jest to psychologia lub psychiatria, i na przestrzeni kilku lat uzyskują uprawnienia do leczenia i niesienia pomocy w ogólnie pojętym cierpieniu.
Pewne działania psychoterapeutów są dla większości ludzi oczywiste, jednak zajmują się oni znacząco większą ilością problemów, niż podstawowe, powszechnie znane.
Obszary pracy psychoterapeutów
Psychoterapia to dziedzina mająca zastosowanie w służbie zdrowia. W jej obrębie psychoterapeuci pracują w następujących obszarach w:
- psychiatrii i psychologii – w których psychoterapeuci wspomagają działania wymienionych specjalistów, a ich rola sprowadza się do leczenia wszystkich zaburzeń psychicznych oraz wspomagania wychodzenia z nich (psychozy), począwszy od zaburzeń wieku rozwojowego, poprzez depresję, uzależnienia, lęki, i wszelkiego typu zaburzenia nerwicowe, aż po zaburzenia organiczne,
- psychogeriatrii – w której wiek rodzi specyficzną gamę problemów nie występujących wcześniej i wiele osób wymaga opieki psychoterapeutycznej,
- seksuologii – w której bardzo wiele zaburzeń ma psychogenny charakter, jak np.: dyspareunia, zaburzenia wzwodu i nierzadko nie sposób ich wyleczyć bez psychoterapii,
- psychodermatologii – o której dermatolodzy mówią coraz częściej wskazując na duże znaczenie psychoterapii w leczeniu chorób skóry,
- psychoonkologii – w której już od dawna wiadomo, iż wychodzenie z choroby nowotworowej jest silnie uwarunkowane stanem psychicznym,
- ogólnej opiece medycznej – w której psychoterapeuci świadczą usługi głównie w leczeniu chorób psychosomatycznych.
- także niosą pomoc w problemach międzyludzkich i w związkach partnerskich.
Wzrost świadomości na temat człowieka wskazuje, iż w bardzo wielu niewymienionych specjalizacjach czynniki psychologiczne odgrywają znaczącą rolę w powstawaniu chorób i w ich leczeniu. Należą do tej grupy głównie: psychoimmunologia, leczenie bóli, kardiologia i gastrologia. We wszystkich z nich psychoterapeuci są potrzebni pacjentom w wychodzeniu z choroby oraz lepszym jej znoszeniu.
Psychoterapeuci w profilaktyce
Chociaż psychoterapeuci głównie leczą różnego typu zaburzenia psychiczne i cielesne, to biorą również udział w działaniach profilaktycznych, zmierzających do niwelowania zagrożenia rozwijania się tych chorób. Nierzadko udzielają porad, prowadzą sesje psychoedukacyjne. Psychoterapeuci to nie tylko osoby, przyjmujące w gabinecie pacjenta przez co najmniej kilka miesięcy. Z ich wiedzy i doświadczenia można skorzystać również podczas jednorazowych konsultacji, które nierzadko wystarczą by rozwiać wątpliwości pacjenta lub rozwiązać niewielki problem życiowy.
Wśród strategii profilaktyki stosowanej przez psychoterapeutów należy wymienić strategię: informacyjną, edukacyjną, związaną z podejmowaniem alternatywnych działań, a także interwencyjną. Ta ostatnia jest najbardziej charakterystyczna, a polega na udzielaniu wsparcia osobom borykającym się z życiowymi kryzysami i niejednokrotnie zmuszonymi do dokonywania trudnych wyborów.
Podsumowując, psychoterapeuci to nie tylko osoby leczące zastane zaburzenia. Nierzadko wychodzą naprzeciw problemom innych ludzi – jeszcze zdrowych choć chorobą zagrożonych, i starają się niwelować zagrożenie wpływając na czynniki, które mogą im zaszkodzić.